در روستاها اما وضعيت وخيم‌تر است، رسيدن به سن كار، تعارف‌بردار نيست.
پسربچه‌ها هنوز در برخي خانواده‌ها بنابر سنت پدربزرگ‌هايشان محكوم به همراهي پدرند و هنوز پشت لب‌هايشان سبز نشده، نان‌آور لقب مي‌گيرند، ولي براي دختر بچه‌ها هنوز دوري راه و معابر ناامن و صعب‌العبور بهانه‌اي است تا درس و مشق را نيمه كاره رها كنند.
شايد باور اين كه هنوز بعضي والدين كار را بر تحصيل فرزندان ترجيح مي‌دهند دشوار باشد؛ باور اين كه در چند قدمي ما كودكاني هستند كه تا جمع و تفريق را ياد مي‌گيرند، والدين آنها را روانه بازار كار مي‌كنند.
اما چرا با وجودي كه گذراندن آموزش عمومي حق تمام ايرانيان است، آنان ديده نمي‌شوند؟ چرا هيچ مرجعي والدين را از اين كار بازنمي‌دارد؟
وزارت آموزش و پرورش چهار سال قبل از تدوين شیوه‌نامه اجباری شدن تحصیل تا پایان دوره راهنمایی و الزامی كردن آن براي تمام خانواده‌ها خبر داد.
از آن زمان تاكنون برخي والدين آزادانه كودكان دختر و پسر را از تحصيل منع كرده‌اند، در حالي كه اين شيوه‌نامه تصريح كرده، خانواده‌هايي كه فرزندان را از تحصيل منع كنند به يك ميليون تومان جريمه محكوم خواهند شد، شيوه‌نامه‌اي كه هيچ‌گاه اجرايي نشد تا آنجا كه خبرگزاري فارس اين روزها از مسوولان نظام آموزش سراغ اين شيوه‌نامه را مي‌گيرد وآنها اظهار بي‌خبري مي‌كنند.
براساس آنچه تاكنون اعلام شده، در كنار تمام الزاماتي كه برخي خانواده‌ها را وامي‌دارد تا مانع تحصيل فرزندانشان شوند، بعضي والدين به بهانه استفاده از توان كودكان براي تامين معاش از قبول هزينه تحصيل آنان سرباز مي‌زنند.
به نظر برخي كارشناسان فلسفه تعليم و تربيت، حقوق و قيموميت قهري والدين بويژه پدر بر فرزندان تاكنون مهم‌ترين مانعي بوده تا آموزش و پرورش و ساير دستگاه‌ها اين شيوه‌نامه را اجرا كنند، چرا كه آنان حق محدود كردن حق ولايت پدر را ندارند.
اما در كنار اين عامل، متاسفانه طي سال‌هاي گذشته در برخي خانواده‌هاي بي‌سرپرست، كودكان بدسرپرست و داراي والدين معتاد يا فرزندخوانده‌ها هم مورد سوءاستفاده قرار مي‌گيرند و با وجود داشتن استعداد از تحصيل منع مي‌شوند.
در اين مورد قوانين بازبيني جدي مي‌طلبد همان‌گونه كه جمعي از علماي ديني، كارشناسان و آسيب‌شناسان اجتماعي نسبت به بازنگري در وضعيت كودكان منع شده از تحصيل از يك‌سو و برخورد با والدين آنان از سوي ديگر هشدار داده‌اند.
كتايون مصري - دبير گروه جامعه