راه پيامک زدن را در فوتبال ايران بايد بلد باشي

اتفاقا در مورد كرش با وجود مخالفت با مربي خارجي از آمدنش خوشحال شدم. او برنامه دارد و در همين زمان كوتاه نشان داده كه با سرمربي‌هاي قبلي تيم ملي زمين تا آسمان فرق دارد. او را بايد چندين سال در ايران حفظ كرد تا برنامه‌هايش نتيجه دهد. همين كه او به همه بازيكناني كه فكر مي‌كند مستعد است ميدان مي‌دهد ثابت كرده براي فوتبالمان مفيد خواهد بود و به ايران نيامده كه آزمون و خطا داشته باشد و مثل بعضي‌ها مشهور شود.

من اسم اينها را درگيري نمي‌گذارم، چون به خاطر بازي نكردنم با اينها دعوا نكردم. من زمان دنيزلي 33 ساله بودم و زمان بلاژويچ 30 ساله و به اندازه كافي هم در اروپا بازي كرده بودم. بلاژويچ اصلا قبل از ورود به ايران در گفت‌وگويي با صفايي فراهاني گفته بود كه مي‌گويند شماره 11 شما بازيكني ياغي است و سر ناسازگاري دارد. اين يعني از قبل در مورد من ذهنيت داشت.

با شوستر اصلا دعوايي بين ما نبود. چون او چند هفته مرا روي سكو مي‌نشاند و من حرفي نمي‌زدم، مدير برنامه‌هايم عليه او مصاحبه كرد و گفت اگر شوستر از فوتبال چيزي مي‌فهميد خداداد را روي سكو نمي‌نشاند! شوستر هم با من لج كرد و در جواب او گفت بهتر است برود سبزي‌اش را بفروشد! در همان زمان اما شوستر مجبور شد با فشار تماشاگران مرا بازي دهد.

من با او رابطه مربي و بازيكن نداشتم كه كنار بيايم، اما مخالفش بودم و هستم. معتقدم افشين قطبي و چند مربي خارجي ديگر در اين چند ساله با زد و بند سرمربي تيم ملي شدند و كاري براي فوتبال ما نكردند. همين قطبي را روزي كه من عليه‌اش حرف زدم و گفتم كه آمده اينجا تا به شهرتي برسد همه مرا متهم كردند به بهانه‌گيري، اما همين كه پايش را از ايران بيرون گذاشت ديدند كه چه حرف‌هايي عليه فوتبال و كشور ما زد و از پوسته خودش خارج شد. من در مجموع متاسفم كه يكي مثل قطبي آمد و فوتبال ما را اين‌قدر با چرب‌زباني عقب انداخت.

به هر حال قبول كنيم كه ما براي صعود كار سختي داريم. اماکرش كارش را بلد است. او سرمربي با‌تجربه‌اي است اما مشكل اين است كه ما ابزار لازم را نداريم.

گفتم كه اگر ابزارش فراهم شود بله، اصلا در هر شغلي نياز به ابزار هست. زماني كه من در نوجواني همراه برادرم گچ‌كار بودم ياد گرفتم كه بدون گچ خوب و ماله صاف و آب و البته هنر خودم نمي‌توانم كار تر و تميزي تحويل دهم. در فوتبال هم هر چقدر شما مربي فوق‌العاده‌اي باشيد، اما بازيكن خوب نداشته باشيد به جايي نخواهيد رسيد. همين الان فرگوسن و گوارديولا را بگذاريد روي نيمكت ديگر تيم‌ها ببينيد نتايج‌شان چه مي‌شود.

خودت هم مي‌گويي تا حدودي، اماکرش كه نمي‌تواند خودش برود وسط زمين بازي كند. همه جاي دنيا اين بازيكن است كه ايده‌هاي مربي را پياده مي‌كند وگرنه بهترين مربيان دنيا هم بدون ستاره و پديده مربياني شكست خورده‌اند.

بدون ستاره هم نيستيم، اما ستاره‌هاي ما كيفيت‌شان به ستاره‌هاي كره و ژاپن ‌و استراليا نمي‌رسد. ليگي كه الان بهترين بازيكنانش كريمي و مجيدي سي و چند ساله هستند يعني تيم ملي‌اش براي جام جهاني برزيل خالي از ستاره است. ليگي گه ديگر صادراتي به اروپا ندارد يعني رفتنش به جام‌جهاني فقط با معجزه صورت مي‌گيرد. الان اروپا دارد پر مي‌شود از بازيكنان كره‌اي و ژاپني.آن وقت بازيكنان ما را از امارت هم برگشت مي‌زنند. شما مي‌بينيد كه هنوز بر سر جذب مهدوي‌كيا و بختياري‌زاده و عنايتي دعواست!

هرگز قطبي را با كرش مقايسه نكنيد. قطبي چهار هزار سال ديگر هم نمي‌تواند مثل كرش باشد. كرش حداقل تا به حال نشان داده كه بلد است شكل فوتبال ما را تغيير دهد و استعدادهاي ديده نشده را رو كند. اما قطبي اگر از زمان داريوش‌كبير هم سرمربي تيم ملي بود باز هيچ كاري براي تيم ملي نمي‌كرد و سيستم فوتبال ما را تغيير نمي‌داد!

همه ما مقصريم از رئيس فدراسيون گرفته تا دلال‌ها.

قبول دارم؟ معلوم است كه قبول دارم. اتفاقا معتقدم دلال‌ها تقصيرشان نسبت به ديگران كمتر است. وقتي يك مدير يا يك سرپرست زنگ مي‌زند و از دلال مي‌خواهد تا تيمش را برايش ببندد تقصير اين بدبخت چيست؟ پول خوب گيرش مي‌آيد، مگر ديوانه است قبول نكند؟ اتفاقا مقصر اصلي در اين خالي شدن ليگ از ستاره‌هاي واقعي مديران باشگاه‌ها هستند و فدراسيون‌نشينان. واقعا فدراسيون براي مبارزه با دلاليسم در اين سال‌ها چه كرده است؟ آيا با برخوردهايي كه ستاد منشور اخلاقي و فدراسيون انجام دادند ديگر هيچ كسي سراغ دلال‌ها نمي‌رود يا دلال‌ها خانه‌نشين شده‌اند؟

من بازيكنانم را خودم شخصا انتخاب مي‌كنم و در بيشتر مواقع خودم با آنها حرف مي‌زنم.

در ايران هيچ مدير و سرپرستي توان جذب بازيكن را ندارد، به اين دليل كه معمولا با روابط غيرفوتبالي انتخاب مي‌شوند. براي همين هم بلافاصله به دلال‌ها زنگ مي‌زنند. در واقع در ايران مي‌بينيم كه هيچ وقت ليست سرمربي خريداري نمي‌شود، بلكه اين ليست دلال است كه در نهايت تيم را مي‌بندد.

بله، همين امسال، من براي يك تيم ليگ برتري تا پاي عقد قرارداد رفتم، اما چون مديرعامل تيم گفت به جاي ليست خودت از ليست 30 نفره باشگاه بازيكن انتخاب كن، گفتم چرا دنبال من آمديد؟ خودتان تيم را ببنديد خودتان هم سرمربي باشيد. الان هم آن تيم قعرنشين است و دارد سقوط مي‌كند.

نه، اين ستاد با نوع برخودش با خاطيان فقط آب در هاون كوبيد وگرنه كمكي به سالم‌سازي فضاي فوتبال نكرد. چرا؟ چون يك حكم صادر مي‌شد بعدش با يك تلفن از سوي فلان شخص از بين مي‌رفت! جالب اين‌كه تنبيهات‌شان هم خنده‌دار بود. مربي و بازيكن خاطي را به ليگ دسته اول فرستادند و بعد هم برگرداندند. من مي‌گويم مگر مي‌شود يك دزد را در بالاي شهر گرفت و به او گفت كه تو حق دزدي در اينجا را نداري و بايد بري پايين شهر دزدي كني؟ يك خاطي همه جا خاطي است و اگر كسي حق را ناحق مي‌كند چه خداداد باشد و چه دايي و چه كريم شيره‌اي بايد اشد مجازات برايش در نظر گرفته شود تا براي ديگران درس عبرت شود.

با تمام اينها به نظر من در فضاي حاشيه‌اي و كثيف فوتبال، كفاشيان كمترين تقصير ‌را داشته است. او واقعا آدم سالمي است .

ببين، 100 تا كفاشيان هم به تنهايي نمي‌توانند جلوي اين حاشيه‌ها و كج‌روي‌ها را بگيرند. اصلا فدراسيون به تنهايي كاري نمي‌تواند انجام دهد. بارها به ما ثابت شده كه يك دست صدا ندارد، اما معلوم نيست چرا بقيه دستشان را دراز نمي‌كنند تا صدايش در بيايد؟

بپرس چه كساني؟ من مي‌گويم مديريت اين مسائل را بايد از ايتاليايي‌ها ‌و چيني‌ها ياد بگيريم. آنها تمام نهادهاي امنيتي و قضايي‌شان را به ياري فدراسيون فوتبال‌شان فرستادند تا تباني و فساد را ريشه‌كن كنند. در ايران هم بايد همين‌گونه شود. مراجع قضايي و اطلاعاتي بايد وارد گود شوند.

نمي‌توانم در اين‌باره اظهار نظر كنم. اما خب از نظر فني معتقدم در دوره كفاشيان در تمام رده‌ها شكست خورديم و من نقطه روشني از اين لحاظ در كارنامه‌اش نمي‌بينم. نمي‌توانم به خاطر حذف تيم ملي اميد و شكست‌هاي تيم‌هاي جوانان و نوجوانان نمره قبولي به او بدهم.

صددرصد، كفاشيان در انتخاب قطبي هم دچار اشتباه شد و باعث شد فرصت صعود به جام جهاني از بين برود. با اين حال مطمئنم يك سال ديگر كه بيكار شود، باز دلال‌ها او را با سلام و صلوات به فوتبال ما برمي‌گردانند!

اينها يك درصد است، مگر من و كريم باقري و علي دايي كه رفتيم آن طرف بازي كرديم وقتي برگشتيم چقدر قرارداد بستيم؟ اما با اين ساختاري كه فوتبال ما دارد آن سال‌ها تكرار نمي‌شود. آن سال‌ها سال‌هاي استثناي فوتبال ما بود كه كساني مثل دايي و باقري و عابدزاده و شاهرودي با همت و استعداد خودشان همه را شگفت‌زده كرده و به طور اتفاقي دور هم جمع شده بودند.

الان بازيكنان چون هنر خاصي ندارند بيشتر از عمل كردن حرف مي‌زنند همين هم هست كه مي‌بينيد توي روزنامه مي‌گويند مي‌رويم رئال سوسيه داد، اما سر از تيم خليج عمان در مي‌آورند! يا مي‌گويند مي‌رويم دورتموند بعد مي‌بينيم مي‌روند بنگلادش. الان وقتي اروپايي‌ها بازيكنان كره‌اي و ژاپني را با اين كيفيت و بدون ادعا مي‌بينند ديوانه نيستند كه بيايند سراغ بازيكنان ما.

شما قاعدتا روي قهرماني‌ها و صعود‌ها به من نمره خواهيد داد. اما دوباره برگشتيم به بحث نبود ابزار در فوتبال ما. در اين چند ساله كه من وارد مربيگري شدم آيا ابزار لازم براي موفقيت را داشتم؟ من دوست داشتم در جاهايي كار كنم كه بتوانم به فوتبال كمك كنم، نه اين‌كه حتما با صعود و قهرماني همراه باشد. من رفتم به تيم‌هايي مثل ابومسلم و پيام و استقلال اهواز و همان جا چند تا چهره رو كردم. دليلي هم ندارد هر مربي هرجا مي‌رود موفق باشد. الان گوارديولا را ببريد تيم ملي قطر، اگر قهرمان شد من به شما شيشليك مي‌دهم! سوال من اين است كه مگر در ايران چند تا تيم مثل سپاهان و استقلال و پرسپوليس هست كه بتوان به آنجا رفت و جام گرفت؟ در ايران جز سه چهار تيم بقيه شرايطي مشابه هم دارند.

اگر از فصل بودم و تيم را خودم مي‌چيدم بله. در استقلال هم پول هست، هم هوادار هست و هم مطبوعات و مسوولان پشت سرت. براي قهرماني همين‌ها كافي است و تو فقط بايد هماهنگ‌كننده زرنگي باشي.

خب طبيعي است كه معمولا ضرر مي‌زند. مدير عامل پول را از جيب خودشان كه خرج نمي‌كنند. پس زنگ مي‌زنند به پسردايي و دخترعمه‌ شان كه بياييد يك سفره‌اي پهن شده همه دور هم بخوريم. اين مي‌شود كه يكسري افراد غيرمتخصص وارد چرخه باشگاه‌داري شده و با انتخاب‌هاي غيراصولي و البته دلال‌مآبانه خود استعدادهاي واقعي و ناب را مي‌سوزانند. هميشه گفتم اگر باشگاه‌هاي ما خصوصي باشند، اين مشكل تا حدود زيادي حل خواهد شد.

خب آن موقع يك دفعه يك آدمي به نام «بهمن مداح» با سرمايه‌اي عجيب و غريب آمد و تمام ستاره‌هاي ايران را جمع كرد و با تيمش قهرمان شد و بعد با يك ميليون و دويست هزار ماركي كه از ترانسفر من گيرش آمد رفت و پشت سرش را هم نگاه نكرد. او هدف‌هاي خاص خودش را داشت و از فروش امثال من زياد از حضور در فوتبال ضرر نكرد. اما الان بعيد است تا صد سال ديگر هم كسي بتواند از كنار اين فوتبال پولي در بياورد. الان هيچ باشگاهي درايران نمي‌تواند بازيكني به اروپا ترانسفر كند و در آمدزايي كند.

آخر سرمربي پرسپوليس و استقلال شدن به چه درد من مي‌خورد؟ از كنار اينها چه چيزي به خداداد عزيزي اضافه مي‌شود؟ به شهرتش اضافه مي‌شود؟ من نمي‌خواهم، به پولش اضافه مي‌شود؟ نمي‌خواهم! ضمن اين‌كه در فوتبال ما سرمربي شدن زياد ربطي به سابقه و هنرت ندارد. اينجا همه چيز به موبايلت بستگي دارد و اگر بلد باشي از موبايلت خوب استفاده كني خيلي زود برايت تيم پيدا مي‌شود. بايد در زمان بي‌‌كاري بلد باشي چه جوري براي ديگران پيامك تبريك و تسليت بفرستي و در مراسم ختم و شادي ديگران زودتر از بقيه حاضر باشي.

بله كه جدي مي‌گويم، بايد اهل شام و ناهار دادن هم باشي كه من نه اهل اين كارها هستم و نه پول شام و ناهار دادن دارم و نه حوصله رفتن به مراسم ختم و عروسي. الگوي من در زندگي پدرم است‌. پدرم به من گفته كه اگر گردنت را از 10 جا هم كه زدند پاي حرف حق بايست. مي‌توانم آدم سياستمداري باشم و خيلي حرف‌ها را نزنم كه اگر هم نمي‌زدم شايد الان 400 بازي ملي داشتم.

من بروم تلويزيون بنشينم بازي كدام بازيكن را كارشناسي كنم؟ در مورد بازي مسي و رونالدو و سيستم‌هاي گوارديولا و مورينيو و فرگوسن چي بگويم؟ من اصلا كجاي اين فوتبال هستم؟ از كجاي مسي ايراد بگيرم و چه توصيه‌اي به ونگر و كاپلو كنم؟ آنهايي كه مرا مي‌شناسند مي‌دانند كه آدم جاه‌طلبي هستم و حاضر نيستم به هر قيمتي سر كار باشم. حاضر نيستم به خاطر خودم سر ديگران را ببرم و با تملق به جايي برسم.

من آدم مظلومي نيستم كه اجازه بدهم كسي حقم را بخورد.

من از لابي كردن متنفرم چون لابي يعني قلاده خدمت ديگران بر گردنت. وقتي مديري تو را سرمربي جايي مي‌‌كند قلاده‌ات را هم دستش مي‌گيرد و تو بايد هرچه او مي‌خواهد ​ انجام بدهي.

اين را بايد از خود دايي سوال كنيد. اما در فوتبال عجيب و غريب ما لابي با خدا موقع مرگ و مير خوب است! وگرنه اگر مي‌خواهي در فوتبال ما به جايي برسي بايد با ديگران لابي كني.

يك زماني بود اما الان كمتر شده است.

حوصله اين كارها را ندارم. تازه همان كارخانه‌اي كه از كره وارد كرده بوديم خيلي وقت است فروخته‌ايم. الان كارم فقط فوتبال است و كار ديگري نمي‌كنم. شما الان از تمام بانك‌هاي ايران استعلام بگيريد ببينيد خداداد عزيزي كه از 30 سال پيش كه به علت بي‌پولي با كفش لنگه به لنگه فوتبال بازي مي‌كرد الان چقدر پول دارد؟ اتفاقا اگر الان تمام زندگي من را جمع كني شايد به 3 ميليارد نرسد چون چيزي كه برايم مهم نبوده همين پول بوده، اگر خداداد عزيزي اعتبارش به اين است كه 2 ميليون پول توي جيبش باشد، من اين اعتبار را نمي‌خواهم.

پدرم زياد در كار فوتبال دخالتي نمي‌كند. با اين حال همه مي‌دانند كه او تمام زندگي من است چون هرچه دارم از او دارم.

اتفاقا اصلا اين كار را نمي‌كنم تا بچه‌هايم به من احترام بگذارند چون من نيازي به ديگران ندارم و از نوجواني تمام كارهايم را خودم انجام داده‌ام؛ خودم داماد شده‌ام، خودم كار كرده‌ام، خودم تفريح كرده‌ام و خودم پيشرفت كردم و تمام تلاشم اين بوده كه بارم روي دوش كسي نباشد. الان هم آرزو دارم در 60 سالگي بميرم تا سربار بچه‌هايم نشوم.