این اما از نظر نص صریح قانون اساسی وظیفه نماینده نیست. طبق قانون اساسی، وظیفه مجلس و البته نمایندگان آن در هر دوره به دو بخش قانونگذاری و نظارت تقسیم می‌شود و هر نماینده از هر كجای این سرزمین پهناور كه انتخاب شده باشد، نماینده آحاد ملت ایران به حساب می‌آید اما موكلان تصور می‌كنند پیكی از جانب خود به قوه بزرگ و تاثیرگذاری فرستاده‌اند كه منویات آنها و استانشان را دنبال كند و همیشه نیز در دسترس باشد.
مقوله ملاقات‌های مردمی قصه مفصل و البته تحلیل‌های قابل تاملی دارد كه شاید مجالی دیگر بطلبد، اما در این مجال كوتاه، گپ و گفتی با تعدادی از نمایندگان راه‌یافته به مجلس نهم در خصوص این ملاقات‌های مردمی داشتیم كه اغلب معتقدند ملاقات‌های مردمی از جمله وظایف اصلی نمایندگی نیست، اما به انجام وظایف نمایندگی كمك می‌كند.
فرصتی بی‌نظیر برای قانونگذاری
موسی غضنفرآبادی، نماينده مردم بم در مجلس درخصوص سهم مردم در برنامه‌های نمایندگان و این كه ملاقات‌های مردمی چه میزان وقت خانه ملتی‌ها را به خود اختصاص می‌دهد، می‌گوید: در حال حاضر رویه برخی نمایندگان به این صورت است كه تقریبا به طور انفرادی با مشكلات مردم دست به گریبان هستند و این علاوه بر حل مشكلات مردم به صورت قانونگذاری است. نمایندگان در حوزه انتخابیه خود مراجعات مختلفی از سوي مردم دارند و نماینده درحد خود پیگیراین موضوعات است.
نماينده بم البته به این نكته نیز اشاره می‌كند كه الزام قانونی دراین خصوص وجود ندارد، ولی این موضوع به یك رویه تبدیل شده است.
این نماینده مجلس می‌افزاید: برای نمایندگان سایر نهادها و ادارات نیزاین مساله جا افتاده نامه‌ای را كه نماینده‌ای ارسال می‌كند، در حد اختیارات قانونی خود پیگیری کرده و پاسخ دهند.
اول؛ قانونگذاری و نظارت
سراغ یكی از نمایندگان استان تهران و شهرستان ورامین می‌رویم. سیدحسین نقوی‌حسینی، سابقه حضور در مجلس هشتم را نیز دارد.
حسینی در پاسخ به پرسش ما ابتدا سراغ وظایف اصلی نمایندگی می‌رود و می‌گوید: نمایندگان مجلس دارای دو وظیفه اصلی قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قانون هستند، اما در هر دو وظیفه، یك نماینده در مقابل مشكلات مردم و الزامات رسیدگی به آنها نیز مسوول است.
این نماینده مجلس معتقد است ملاقات‌های مردمی و حضور نماینده در میان مردم حوزه انتخابیه یك وظیفه عرفی منتخب ملت است كه به واسطه پیگیری مشكلات و مطالبات درهر حوزه انتخابیه توسط نمایندگان به وجود می‌آید و نماینده در این میان باید بین مردم حضور يابد و با مردم ملاقات‌های مستمر داشته باشد و دیدگاه‌ها و نظرات آنها را بشنود و از طریق دستگاه‌های اجرایی این مسائل را پیگیری كند.
بايد تكليف مردم را روشن كرد
جعفر قادری نیز که تجربه دومین دوره نمایندگی مجلس را در كارنامه خود دارد در مورد بحث ما معتقد است باید چند محور را درحوزه رسیدگی به امور مردم در نظر داشت.
نماينده مردم شيراز در مجلس می‌گوید: اول سهولت دسترسی مردم به نمایندگان، دوم رو راست بودن با مردم و در حقیقت سر ندواندن آنهاست، تا اگر كاری قابل انجام نیست، مردم تكلیف كار خود را بدانند. سومین موضوع، بحث تعامل و ارتباط خوب با مردم و گشاده‌رویی با آنهاست.
الزامی برای ملاقات مردمی وجود ندارد
اسماعیل كوثری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نيز می‌گوید: وظیفه نماینده، قانونگذاری خوب و توجه به قانونگذاری خوب است، این به آن معناست كه نماینده باید تمام تلاش خود را برای تصویب یك قانون جامع و كامل برای كل ملت و تاریخ صرف كند و دومین وظیفه نماینده، نظارت بر حسن اجرای قانون است.
كوثری معتقد است در خصوص الزامات نمایندگی نسبت به مردم در قانون اساسی موردی ذكر نشده، ولی موارد و مشكلاتی كه مردم برای آن مراجعه می‌كنند، اگر در حد توصیه برای كسانی كه مراجعه كرده‌اند، باشد، باید به این مساله رسیدگی كنند، اما الزامی نیست زیرا مسوولیت اجرایی كشور را مسوولان دولتی از بالاترین رده كه ريیس‌جمهور است تا پایین‌ترين رده كه كارمندان دولت هستند، به عهده دارند.
نماینده مردم تهران می‌افزاید: نمایندگان در خصوص اقدامات اجرایی، اختیاری ندارند، اما این كارها از سوي نمایندگان شهرستان‌ها و استان‌ها باعث تداخل كار شده و اگر بیشتر در كارهای اجرایی تداخل كنند، سبب ایجاد بدبینی‌هایی می‌شوند. البته نماینده خواسته‌هایی دارد كه بحق است، ولی اگر بخواهد تصمیم‌گیرنده باشد، در اصل آن مسوول اجرایی دیگر كارهای نیست.
برقراري ارتباط ميان وظایف نوشته و نانوشته
محمدحسین فرهنگی كه از اعضای هیات ريیسه مجلس هشتم بود و در حال حاضر نیز در مجلس نهم حضور دارد، با بيان اين‌كه تلاش می‌كند حداقل هفته‌ای یكبار ملاقات مردمی داشته باشد، می‌گوید: نمایندگان در اصل دارای وظایف كلان و ملی هستند و برخلاف شوراها كه وظایف آنها منطقه‌ای است، نمایندگان به این دلیل كه منتخب ملت بوده و نماینده همه آحاد ملتند، نمی‌توانند درباره مسائلی كه مردم انتظار دارند، بی‌تفاوت باشند. مسوولیت نمایندگی سنگینی است و نمایندگان موفق، نمایندگانی هستند كه بین وظایف نوشته شده و نانوشته تلفیقی ایجاد كند و فضا را برای انتخاب‌شدن خود در دوره بعد فراهم كنند.
مريم هديه‌لو - جامجم