رقص مجسمه‌ها در زندان قصر

اين دوره از سمپوزيوم نيز همچون دوره‌هاي قبل توسط سازمان زيباسازي شهر تهران با هدف توسعه هنر مجسمه‌سازي معاصر و تلطيف فضاهاي شهر تهران از طريق فراهم كردن شرايط به روز و شكوفايي آفرينش‌هاي هنري، تعميم نگاه زيباشناسانه در جامعه، تبادل تجربيات، اطلاعات و مهارت‌ها در زمينه مجسمه‌سازي شهري در ميان هنرمندان و آشنايي شهروندان با مراحل اجراي آثار اين سمپوزيوم برگزار خواهد شد. در اين ميان، برخي هنرمندان مجسمه‌ساز معتقدند مجسمه‌هاي شهري هيچ تفاوت هنري با ساير مجسمه‌هاي ديگر ندارد. محمود بخشي، هنرمند مجسمه‌ساز يكي از اين افراد است كه مي‌گويد: شهروندان يك شهر را نمي‌توان از مردم جامعه جدا كرد. مجسمه‌ساز با ايده و خلاقيت خود، اقدام به ساخت مجسمه مي‌كند و نبايد با اسم دادن و برچسب‌گذاري مجسمه‌هاي شهري، نوع خاصي از مجسمه‌سازي را در ذهن شهروندان ايجاد كنيم.

به گفته بخشي، مجسمه شهري هم يك اثر هنري است و فرق چنداني با ديگر آثار هنري ندارد.

چهارمين سمپوزيوم بين‌المللي مجسمه‌سازي با رقابت 35 هنرمند داخلي و خارجي شامل 12 هنرمند در بخش هنرمندان ايراني، 10 نفر در بخش هنرمندان خارجي، 13 نفر در بخش دانشجويي و 4 نفر به عنوان رزرو در بخش هنرمندان ايراني برگزار مي‌شود.

سيدمجتبي موسوي، عضو شوراي سياستگذاري و دبير اين دوره از سمپوزيوم در اين‌باره توضيح مي‌دهد: سمپوزيوم بعد از سه دوره برگزاري به شرايط استانداردي رسيده است و تغييرات زيادي نمي‌خواهد. او درباره شركت‌كنندگان خارجي سمپوزيوم نيز مي‌گويد: تعداد هنرمندان خارجي شركت‌كننده در اين دوره به نسبت دوره قبل افزايش يافته است، در دوره قبل 5 هنرمند خارجي حضور داشتند و در اين دوره 10 هنرمند خارجي خواهيم داشت. دبير چهارمين دوره سمپوزيوم مجسمه‌سازي ادامه مي‌دهد: همچنين در اين دوره از سمپوزيوم و بنا به پيشنهاد هيات انتخاب آثار، هنرمندان در بخش دانشجويي از 10 نفر به 13 نفر افزايش يافته است. در ساير بخش‌ها نيز با توجه به نظر هيات انتخاب، آثار 12 هنرمند حرفه‌اي انتخاب شد.

به گفته او، بيش از 300 اثر به دبيرخانه ارسال شد كه 109 اثر در بخش هنرمندان ايراني، 99 اثر در بخش هنرمندان خارجي از 36 كشور دنيا از جمله ايتاليا، سوريه،اسپانيا، ژاپن، مصر و آلمان و 86 اثر مربوط به بخش دانشجويي بوده است.

موسوي درباره اين‌كه چرا امسال نيز از مواد سنگي براي خلق مجسمه‌هاي شهر استفاده شده است، مي‌گويد: از آنجا كه كشور ايران داراي معادن مختلفي از انواع سنگ است، يكي از بهترين مواد مجسمه‌سازي به صورت ارزان و راحت در دسترس قرار دارد. متاسفانه استفاده از آن در مجسمه‌سازي ايران، جايگاه خود را به دست نياورده است و به همين دليل در اين دوره از سمپوزيوم نيز همانند دوره پيشين، توسعه مجسمه‌سازي با سنگ مورد توجه است. ضمن آن كه در دوره قبل سنگ تراورتن سفيد مورد استفاده قرار گرفت و در اين دوره سنگ مرمريت در اختيار هنرمندان قرار خواهد گرفت.

او ادامه مي‌دهد: همچنين عمده‌ترين دليل ما براي استفاده از سنگ در سمپوزيوم سوم و چهارم، ترغيب و تشويق هنرمندان به روي آوردن و استفاده از متريال سنگ بود، چرا كه ما بعد از ابوالحسن صديقي، مجسمه‌ساز متبحر سنگتراش نداشتيم و به نوعي بيشتر هنرمندان در جهت استفاده از متريال‌ها و تركيبات ديگر گام برداشته بودند؛ اين در حالي است كه كشور ما به دليل داشتن معادن سنگ مي‌تواند به يكي از كشورهاي درجه يك در حوزه مجسمه‌هاي سنگي بدل شود.

به‌رغم آن كه از زمان انتشار فراخوان چهارمين دوره سمپوزيوم در مكان برگزاري آن شبهه وجود داشت، اما آخرين خبر حاكي است چهارمين سمپوزيوم مجسمه‌سازي در باغ موزه زندان قصر برگزار مي‌شود. پيش از اين، بوستان جوانمردان يكي ديگر از مكان‌هاي برگزاري بود، اما با توجه به نبود شرايط لازم اين مكان از فهرست مكان‌هاي برگزاري اين رويداد فرهنگي ـ هنري خارج شد.

بسياري از هنرمندان مجسمه‌ساز، هنر مجسمه‌سازي را همچون كودك رو به رشدي مي‌دانند كه برگزاري بي‌ينال و سمپوزيوم‌ها مي‌تواند در رشد و ارتقاي آنها نقش اساسي داشته باشد. طاهر شيخ‌الحكمايي، هنرمند مجسمه‌ساز از جمله اين هنرمندان است. او كه از اعضاي شوراي سياستگذاري و هيات انتخاب آثار چهارمين سپوزيوم مجسمه‌سازي است، درباره كاركرد برپايي سمپوزيوم‌ها مي‌گويد: برپايي سمپوزيوم آن هم در سطحي بين‌المللي، نشان‌دهنده ثبات فرهنگي است و از اين طريق مي‌توان هنرمندان و داوران بين‌المللي را سفيراني فرهنگي تلقي كرد كه مي‌توانند نقش مثبتي در خنثي كردن تبليغات ضد فرهنگي كشورهاي غربي داشته باشند. اين هنرمند توضيحات خود را اين‌گونه تكميل مي‌كند: كاركرد مجسمه در فضاي شهري نيازمند قرارگيري مجسمه در فضاهاي عمومي شهري است. اين فضا مي‌تواند به پارك، فرهنگسرا، معابر و برخي ساختمان‌ها كه فضاي عمومي به آنها اطلاق مي‌شود و مردم مي‌توانند آزادانه تردد كنند و مجسمه‌ها را ببينند، اطلاق شود. در سال‌هاي اخير حضور پررنگ مجسمه‌ها در فضاهاي شهري احساس مي‌شود و برگزاري اين سمپوزيوم‌ها نيز كمك شاياني به توليد بيشتر مجسمه‌ها براي فضاهاي شهري مي‌كند.

شيخ‌الحكمايي البته معتقد است كه همچنان به اندازه وسعت شهرها مجسمه ساخته نشده است و نسبت مجسمه‌ها به گستردگي شهرها بسيار اندك است. مثلا در شهر تهران تعداد كل مجسمه‌هاي شهر 600 تا 700 عدد است كه اين تعداد مجسمه براي اين كلانشهر اندك است و شهروندان حضور آنها را چندان احساس نمي‌كنند.

عضو شوراي سياستگذاري چهارمين سمپوزيوم مجسمه‌سازي با اشاره به اين‌كه بايد برگزاري سمپوزيوم‌هاي مجسمه‌سازي دائمي شود، توضيح داد: برپايي دائمي اين سمپوزيوم، هم براي هنرمندان و هم براي شهرداري مقرون به صرفه است؛ چه با كمترين هزينه آثار شاخص هنري حتي از سوي هنرمندان خارجي براي جانمايي در شهرها ساخته مي‌شود. او درباره استفاده از متريال سنگ در اين دوره از سمپوزيوم نيز مي‌گويد: ايران 700 نوع سنگ شناخته شده دارد كه مي‌توان در قالب اين سمپوزيوم نسبت به معرفي آنها به دنيا و صادرات آن به ساير كشورها براي درآمدزايي بيشتر استفاده كرد.

اين عضو شوراي سياستگذاري درباره شرايط انتخاب داوران بين‌المللي مي‌گويد: تجربه، شهرت و توليد آثار فاخر در حوزه هنر مجسمه‌سازي از جمله معيارهاي انتخاب داوران بين‌المللي است كه تاكنون با هنرمندان مختلفي نيز مذاكره شده اما هنوز حضورشان نهايي نشده است.

شيخ‌الحكمايي درباره حضور داوران چيني نيز توضيح مي‌دهد: يانگ شيائويانگ از هنرمندان بنام مجسمه‌سازي در دنياست. او در دوره اول سمپوزيوم حضور داشت، اما در دوره سوم به دليل مشغله كاري نتوانست حضور يابد، به همين دليل در اين دوره درصدد هستيم از حضور ايشان در سطح داوري استفاده كنيم.

يكي از ويژگي‌هاي اين دوره از سمپوزيوم، برپايي نمايشگاه جنبي است كه در آن 82 اثر از هنرمندان مختلف به عنوان آثار منتخب به نمايش درمي‌آيد. هدف از برپايي اين نمايشگاه، معرفي هنرمندان و آثارشان همزمان با برگزاري بخش اصلي سمپوزيوم از تاريخ بيستم شهريور تا دهم مهر سال جاري است.