پرواز برفراز آشيانه سيمرغ

هر ساله در آخرين روز جشنواره، با مكث‌ها و هيجان دادن‌هاي مجري اختتاميه، نفس همه در سينه حبس مي‌شود و بعد سيمرغ‌ها يكي‌يكي پرواز مي‌كنند و روي شانه اهالي سينما مي‌نشينند.حالا حساب كنيد، سينماگراني كه هر ساله يكي دو تا سيمرغ روي شانه‌هايشان نشسته است چه كلكسيوني از سيمرغ‌هاي بلورين براي خودشان ساخته‌اند...

شايد بد نباشد اگر بدانيم كداميك از سينماگران در طول 29 دوره گذشته شكارچي‌هاي سيمرغ بهتري بوده‌اند و اين‌كه كلكسيون سيمرغ‌هاي كدام بازيگر، تدوينگر، كارگردان و... بلورين‌تر است.

فرامرز قريبيان و پرويز پرستويي 2 بازيگر مردي هستند كه بيشترين تعداد سيمرغ نقش اول مرد يعني 3 سيمرغ را دريافت كرده‌اند. قريبيان كه متولد 1320 است و پيشكسوت‌تر محسوب مي‌شود در جشنواره ششم براي فيلم ترن به كارگرداني امير قويدل و در جشنواره‌هاي يازدهم و هجدهم براي فيلم‌هاي بندر مه‌آلود و مرد باراني ـ هر دو به كارگرداني خودش ـ موفق به دريافت سيمرغ شد. وي همسر مينا خيامي، فيلمنامه‌نويس و پدر محمدسام قريبيان بازيگر است.

پرويز پرستويي نيز در وضعيتي مشابه به سر مي‌برد و در جشنواره شانزدهم و بيست و چهارم به‌واسطه 2 فيلم حاتمي‌كيا يعني آژانس شيشه‌اي و به نام پدر سيمرغ به دست گرفت. همچنين سهم ديگر او از سيمرغ براي بازي در فيلم بيد مجنون مجيد مجيدي بود. عزت‌الله انتظامي كه 2 سيمرغه محسوب مي‌شود، اين جوايز را براي فيلم گراند سينما به كارگرداني حسن هدايت در جشنواره هفتم و روز فرشته به كارگرداني بهروز افخمي در جشنواره دوازدهم دريافت كرده است. همچنين زنده‌ياد خسرو شكيبايي 2 بار براي فيلم‌هاي «هامون» داريوش مهرجويي و «كيميا»ي احمدرضا درويش در جشنواره‌هاي هشتم و سيزدهم سيمرغ فجر را شكار كرده است. مهدي هاشمي هم يك‌بار براي «دو فيلم با يك بليت» به كارگرداني داريوش فرهنگ در جشنواره نهم و بار ديگر براي فيلم‌هاي آقا يوسف دكتر علي رفيعي و آلزايمر احمدرضا معتمدي در جشنواره بيست و نهمين تازه‌ترين سيمرغ جشنواره را از آن خود كرد. بهرام رادان كه مديريت بازرگاني خوانده و جوان‌ترين بازيگر برنده سيمرغ فجر است، اين سيمرغ‌ها را در جشنواره بيست و دوم به خاطر باز در شمعي در باد پوران درخشنده و سنتوري داريوش مهرجويي در جشنواره بيست و پنجم دريافت كرده است. يكي از فيلم‌هاي بهرام رادان در جشنواره سي‌ام «پل‌چوبي» مهدي كرم‌پور است.

محمد آلادپوش تنها كسي است كه در همه اين سال‌ها بيشترين سيمرغ بلورين فيلمبرداري را از آن خود كرده است. آلادپوش فعاليت سينمايي را با فيلمبرداري «گزارش يك قتل» به كارگرداني محمدعلي نجفي آغاز كرد كه در همان سال لوح زرين (سيمرغ بلورين) جشنواره پنجم را براي فيلمبرداري اين فيلم از آن خود كرد. وي تاكنون مدير فيلمبرداري 26 اثر سينمايي بوده است كه از مهم‌ترين آنها مي‌توان به آقا يوسف و سعادت آباد در سال 89 اشاره كرد. آلادپوش كه امسال با فيلمبرداري يه عاشقانه ساده به كارگرداني سامان مقدم به سي امين جشنواره فجر مي‌آيد،‌ تاكنون 6 بار نامزد اين جشنواره شده است و در اين ميان 3 سيمرغ بلورين نيز دريافت كرده است. علاوه بر گزارش يك قتل،‌ فيلم‌هاي «سرزمين خورشيد» در جشنواره پانزدهم و «ايستگاه متروك» در جشنواره بيستم،‌ 2 اثر ديگري هستند كه وي را سيمرغين كرده‌اند. او براي «ستاره مي‌شود» در جشنواره بيست و چهارم،‌ «گاوخوني» در جشنواره بيست و دوم و «موميايي 3» در جشنواره هجدهم نامزد شد، اما رنگ سيمرغ را به خود نديد. پس از آلادپوش، تورج منصوري در جشنواره هشتم به خاطر «هامون» با بازي مرحوم خسرو شكيبايي و در جشنواره بيست و نهم به خاطر «جرم» 2 سيمرغ دريافت كرد. همچنين حميد خضوعي‌ابيانه در دوره‌هاي بيست و سوم به خاطر «خيلي دور خيلي نزديك» رضا ميركريمي و دوره بيست و پنجم براي فيلم «پابرهنه در بهشت» سيمرغ گرفت. محمد داوودي نيز با فيلم‌هاي «زمستان است» و «باران»، حسن پويا با فيلم مريم مقدس و فرش باد و بهرام بدخشاني به خاطر فيلم‌هاي هيوا و راه آبي ابريشم همگي 2 سيمرغ دريافت كردند.

حسين زندباف با ركورد دريافت 4 سيمرغ از ميان 74 فيلمي است كه تدوينش به عهده وي بود. وي اين 4 سيمرغ را به خاطر فيلم سينمايي مرگ سفيد به كارگرداني خودش در جشنواره دوم، چشم شيطان به كارگرداني حسن هدايت در جشنواره دوازدهم، حمله به اچ 3 به كارگرداني شهريار بحراني در جشنواره سيزدهم و هيوا به كارگرداني مرحوم رسول ملاقلي‌پور در هفدهمين دوره جشنواره فيلم فجر دريافت كرده است. پس از زندباف، هايده صفي‌ياري با دريافت 3 سيمرغ بلورين سرآمد تدوينگران است. وي در جشنواره شانزدهم به خاطر آژانس شيشه‌اي، در جشنواره هجدهم به خاطر روبان قرمز ـ هر دو به كارگرداني ابراهيم حاتمي‌كيا ـ و در جشنواره بيست و چهارم به خاطر چهارشنبه‌سوري اصغر فرهادي روي صحنه رفت و سيمرغ به دست گرفت. پس از وي روح‌الله امامي 2 سيمرغ براي فيلم‌هاي بلوغ به كارگرداني مسعود جعفري‌جوزاني و كاني‌مانگا به كارگرداني مرحوم سيف‌الله داد در جشنواره‌هاي ششم و هجدهم دريافت كرد. محمدرضا موييني نيز براي فيلم‌هاي عروس و پارتي در جشنواره‌هاي نهم فجر و نوزدهم فجر برنده سيمرغ بلورين شد.

محسن روزبهاني و محمدرضا شرف‌الدين، 2 طراح جلوه‌هاي ويژه ميداني و كامپيوتري هستند كه هر كدام 6 سيمرغ بلورين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر را دريافت كردند. محسن روزبهاني در دوره دوازدهم براي فيلم سجاده آتش (احمد مرادپور)‌ در دوره پانزدهم براي فيلم سرزمين خورشيد (احمدرضا درويش)، در دوره بيست و دوم براي فيلم دوئل (احمدرضا درويش)، در دوره بيست وچهارم براي فيلم شهر آشوب (يدالله صمدي)، در دوره بيست و پنجم براي فيلم قاعده بازي (احمدرضا درويش) و در آخرين دوره جشنواره يعني دوره بيست و نهم براي فيلم 33روز به كارگرداني جمال شورجه سيمرغ شكار كرد. همچنين محمدرضا شرف‌الدين براي فيلم كاني‌مانگا (مرحوم سيف‌الله داد) در جشنواره ششم، انسان و اسلحه (مجتبي راعي) در جشنواره هفتم، هور در آتش (عزيزالله حميدنژاد) در جشنواره دهم، كيميا (احمدرضا درويش) در جشنواره سيزدهم، پرواز خاموش (عبدالحسين برزيده) در جشنواره هفدهم و قارچ سمي (مرحوم رسول ملاقلي‌پور) در جشنواره بيستم تاكنون موفق به دريافت سيمرغ شده است.

ايرج تقي‌پور براي فيلم‌هاي ناصرالدين شاه آكتور سينما در جشنواره دهم و سايه خيال در جشنواره نهم سيمرغ گرفت و محمدجواد شريفي‌داد براي «دايره سرخ» و در جشنواره هجدهم براي «متولد ماه مهر» احمدرضا درويش به جمع برندگان سيمرغ پيوست.

در بخش دريافت سيمرغ بلورين بهترين بازيگر نقش مكمل مرد فقط سعيد پورصميمي تاكنون موفق شده است 3 سيمرغ بلورين را از دوره‌هاي مختلف جشنواره فجر دريافت كند. به غير از او هم، پرويز پورحسيني، محمود جعفري، اكبر عبدي، علي مصفا، حسين ياري، امين تارخ، رضا كيانيان، حميد فرخ‌نژاد، داريوش ارجمند، عزت‌الله انتظامي، خسرو شكيبايي، عليرضا خمسه و حامد بهداد از جمله بازيگراني هستند كه هر كدام فقط يك بار رنگ سيمرغ بهترين نقش مكمل مرد را به خود ديدند. پورصميمي كه متولد 1323 تهران است و بازيگري را با فيلم ناخدا خورشيد در سال 65 شروع كرده است، اين سيمرغ‌ها را به خاطر فيلم تحفه‌ها به كارگرداني ابراهيم وحيدزاده در فجر ششم، ناخدا خورشيد ناصر تقوايي در فجر پنجم و پرده آخر در دوره نهم جشنواره دريافت كرده است. او تاكنون 26 فيلم در كارنامه بازيگري خود دارد و امسال با بوسيدن روي ماه همايون اسعديان به جشنواره سي‌ام آمده است.

پروانه معصومي نخستين زني است كه سيمرغ بلورين را كسب كرد. نخستين «لوح زرين» او براي فيلم گل‌هاي داوودي به كارگرداني رسول صدرعاملي در جشنواره سوم و دومين به‌خاطر فيلم شكوه زندگي در جشنواره ششم بود. فاطمه معتمدآريا نيز از بازيگران زني است كه تاكنون 2 بار موفق به دريافت سيمرغ شده است و اين جوايز را براي فيلم‌هاي يك‌بار براي هميشه در جشنواره يازدهم و فيلم همسر در جشنواره دوازدهم كسب كرده است. هديه تهراني جوان‌ترين بازيگر ركورددار دريافت سيمرغ فجر است. وي كه در اولين تجربه سينمايي خود يعني سلطان، 600 هزار تومان دستمزد گرفت، در سال‌هاي بعد براي قرمز فريدون جيراني و چهارشنبه‌سوري اصغر فرهادي موفق به دريافت سيمرغ شد.

مریم اکبرلو/ جام‌جم